معرفی ساز پیانو

در این مقاله با ساز زیبای پیانو بیشتر آشنا می شویم این ساز یکی از سازهای پایه ای در آموزش موسیقی محسوب می شود که در آموزشگاه منظومه نیز برنامه های مدون و منظمی برای آموزش پیانو در دستور کار داریم در زیر با معرفی ساز پیانو با شما هستیم و با اجزای پیانو ، انواع آن و مکانیزم های مختلف تولید صدا در آن بیشتر آشنا خواهید شد.

پیانو

برای معرفی ساز پیانو باید بگوییم که این ساز از خانواده ی سازهای زهی و مشهورترین ساز شستی دار می باشد، و در بین سازها (به جز ارگ های کلیسایی)گسترده‌ ترین محدوده صوتی را دارا هست، وسعت صدای پیانو به طور معمول هفت و نیم اکتاو ( 88 نت) می باشد.
از پیانو به عنوان ساز تک نواز ، ساز همراهی کننده و نیز ساز شرکت کننده در ارکستر و هچنین سبک های جدید جز ، راک و پاپ استفاده شود.

واژه پیانو کوتاه شده کلمه PianoForte (ه معنی ضعیف-قوی) است که در سال 1709 توسط بارتولومئو کریستوفری Bartolommeo Cristofori ایتالیایی از روی ساز هارپسیکورد ساخته شد. کریستوفوری با تغییر بر روی مکانیسم زخمه ای هارپسیکورد، آنرا تبدیل به کوبشی نمود. در این سیستم جدید شستی ها با مکانیسم خاصی به مضراب های چکشی ساز مربوط می شوند، به طوریکه هرگاه بر روی شستی بکوبیم، چکش مضراب نیز بر روی سیم کوبیده شده و دوباره به عقب باز می گردد.
این سیستم بعدها توسط آلمانی ها تکمیل شده و پیانو های امروزی به وجود آمدند. در معرفی ساز پیانو بایستی انواع آن را نیز بشناسیم.

انواع پیانو :

1_ رویال یا گرند پیانو Royal or Grand Piano 

این نوع پیانو ها نسبت به اندازه به سه نوع Small, Medium, Larg تقسیم می شوند، که از یک 1.80cm تا 3.00cm و گاها بیشتر میرسند.
پیانوی بزرگ برای داشتن صدائی غنی تر و کامل تر نسبت به پیانوهای دیواری طراحی شده است

مکانیسم کوبشی گرند پیانو:

2_ آکوستیک یا دیواری up right or Acoustic

کاربرد پیانوی دیواری به دلیل قیمت ارزان تر و اشغال کردن فضای کمتر بسیار گسترده تر است. سیمها در آن بصورت عمودی است .

مکانیسم کوبشی پیانو دیواری:

3_ پیانوی برقی Electric Piano

پیانو های دیجیتال همانطور که از نام آن پیداست از تکنولوژی دیجیتال برای تولید اصوات استفاده می کنند و از این منظر با پیانو های مکانیکی یا آکوستیک که از سیستم سیم و چکش بهره می گیرند کاملاً متفاوت هستند.

صدای این نوع پیانو با الگو برداری از صدای پیانو های آکوستیک ساخته شده است که به این الگو ها که از همه نت های یک پیانو ساخته شده اند سمپل گفته می شود. این اصوات در هنگام نواختن به کمک بلندگوهای پیانو تقویت و پخش می شود. گرچه سیستم دیجیال تولید صوت هنوز نتوانسته جایگزین سیستم های آکوستیک که از ارتعاش سیم و انتشار صوت در هوا بهره می گیرند شود ولی به دلیل امکانات و شرایط آسان نظیر اشغال فضای اندک، جابجایی آسان، عدم نیاز به کوک و … توانسته جایگاه خود را در بازار پر رقابت پیانو تثبیت کرده و نظر بسیاری از کاربران پیانو را به خود جلب کند.

نقش پدال ها در پیانو

اکثر پیانوها دارای سه پدال و برخی از آنها دارای دو پدال هستند،پدال ها اهرم های پایی هستند که در زیر پیانو تعبیه شده اند. به کمک آن ها می توان کیفیت و حالت صدای ساز را کنترل کرد. معمولا پیانوهای گرند دارای سه پدال و پیانو دیواری دارای دو پدال هستند. پدال سمت راست ، مانع کار دستگاه خفه کن میشود. در نتیجه سیم مربوطه ، حتی پس از برداشتن انگشت از روی شستی، به ارتعاش ادامه میدهد تا به تدریج خود به خود از ارتعاش بازماند. پدال سمت چپ سبب میشود که نواری از نمد بین سیم و چکش قرار گرفته و ضربه چکش برروی سیم، صوتی خفه و کم صدا ایجاد کند.پدال وسط مجموعا چکش ها رو جلوتر میبرد تا ضربه با قدرت کمتری به سیم ها برخورد کند. این عمل موجب ظریف شدن و کم صدائی صوت حاصل میگردد.

۱- پدال طنین Sustain Pedal

این پدال موجب فاصله گرفتن همه دمپرهای پیانو از سیم ها می شود. دمپر یا خفه کن قطعه ای از جنس نمد می باشد که به صورت عادی روی سیم پیانو قرار دارد و مانع ارتعاش آن می شود. تقریباً هر کلید پیانو به جز کلید های قسمت های زیر یا نازک آن یک دمپر مخصوص به خود دارد. وقتی نوازنده پدال طنین را که درسمت راست قرار گرفته نگه می دارد همه دمپر ها همزمان از سیم فاصله می گیرند. این کار موجب می شود تا صدای پیانو به واسطه تاثیر اصوات هماهنگ و هارمونیک سیم های پیانو بر روی یکدیگر، پر طنین تر و زیبا تر به گوش برسد.

۲- پدال سوستنوتو یا پدال تمرین Sostenuto Pedal

پدال وسط پیانو در پیانوهای مختلف کارهای مختلفی انجام می دهد. در بیشتر گراند پیانوهای مدرن این پدال به پدال سوستنوتو موسوم است. نقش این پدال در این ساز ها عقب نگه داشتن دمپر یک و یا گروهی از کلید های پیانو است.

در اکثر پیانوهای دیواری این پدال موجب می شود تا پرده ای از نمد مابین سیم ها و چکش های پیانو قرار گیرد. این کار صدای ساز را تا حد زیادی کم کرده و در نتیجه انجام تمرینات پیانو بدون ایجاد مزاحمت برای دیگران راحت تر خواهد شد.

پدال وسط در بسیاری از پیانوها ممکن است اصلاً وجود نداشته اشد. در پیانوهای دیجیتال پدال وسط به جز ایجاد سوستنوتو ممکن است نقش های مختلفی داشته باشد.

۳- پدال نرم Soft Pedal

هنگامی که این پدال گرفته می شود چکش های پیانو به سیم ها نزدیک تر می شوند. این کار از شدت ضربات کاسته و در نتیجه حد صدای پیانو و البته کیفیت و جنس آن را تغییر می دهد. از این رو به این پدال پدال نرم گفته می شود.