گز زدگی اصطلاحی است که در مواقعی به کار می رود که سیم های گیتار در هنگام نواختن ساز صدایی شفاف تولید نکند ، شفاف نبودن صدا ساز به این معنی است که علاوه بر صدای نت ها صداهای نویز مانند نیز ایجاد می شوند. دلایل ایجاد این نویز ها متفاوت می باشد و گاه اشاره به ایرادی جدی و گاه جزئی دارد که بسته به دلیل میتوانند صداهایی خفیف و مبهم و یا شدید ایجاد کنند.
عوامل
دلیل این امر هرچه باشد مطمئنا برای نوازنده گز زدگی ساز ناخوشایند است که ساز صدایی «وزوز» مانند تولید کند به جای آنکه قطعه ای شفاف ، تمیز یا رسا ایجاد شود. از آن رو که گز زدگی حتی در خفیف ترین حالت خود نشان دهنده ایرادی در ساختار ساز هست اهمیت دارد که چه در هنگام خرید ساز جدید و چه در هنگام تمرین و اجرا با ساز خود نوازندگان به آن توجه نموده و برای رفع اشکال تلاش کنند.
در ادامه به بررسی برخی عوامل ایجاد صدای نویز در ساز گیتار و همچنین روش های جلوگیری یا رفع مشکل می پردازیم:
گز زدگی از رایج ترین مشکلات که حتی ممکن است در گیتارهای گران قیمت نیز دیده شود برخورد و علت عمومی آن برخورد سیم ها با فرت
از دلایل مهم ایجاد صدای گز، اکشن پایین تر از حد استاندارد است. بعضی از نوازندگان برای راحتی بیشتر اکشن را بسیار پایین آورده که در این صورت بدیهی است سیم های در حال ارتعاش به فرت برخورد می کند. برای رفع این مشکل باید از تیغه ی خرک با ارتفاع بیشتر استفاده کرد.
هرچه فرت ها بزرگ تر و برجسته تر باشند احتمال برخورد سیم به آنها بیشتر است. در این حالت می توان فرت ها را در نواحی که باعث ایجاد صدای گز می شود به وسیله ی سوهان یا سمباده کمی کوتاه تر کرد.
نکته* انجام کار فوق نیاز به دقت و ظرافت دارد و قطعا باید توسط یک گیتار ساز یا تعمیرکار ماهر صورت گیرد.__ گز زدگی ناشی از کهنه شدن سیم ها یا نامرغوبی سیم ها:
کهنه شدن سیم ها، زنگ زدگی یا استفاده از سیم های نامرغوب می تواند موجب بروز چنین مشکلی شود. پس بهتر است از سیم های معتبر و مرغوب استفاده کرده و پس از کهنه شدن سیم های خود را تعویض کنید.
باید از سیم هایی با Tension مناسب استفاده کنید. سیم های Low Tension و Normal Tension برای گیتارهایی که مستعد گز زدن هستند یا اکشن پایینی دارند مناسب نیستند و بهتر است برای چنین گیتارهایی از سیم های High Tension استفاده کرد.
برند سیم و مواد سازنده ی آن نیز می تواند در این مورد تاثیر گذار باشد که می توانید با تجربه ی شخصی نسبت به این مورد اطلاعات بیشتر پیدا کنید.__ گز زدگی ناشی از ارتفاع پایین شیطونک:
ارتفاع پایین تر از حد استاندارد آن باعث گز زذن سیم ها در حالت آزاد می شود که با جایگزین کردن یک شیطونک مناسب و استاندارد می توان آن را رفع کرد.
__ گز زدگی ناشی از ایراد ساختاری در بدنه گیتار:
ساختار غیراستاندارد و نامناسب یک گیتار باعث بروز مشکلات فراوانی از جمله صدای گز می شود. رایج ترین عامل بروز این مسئله وجود پیچ و تاب و احراف در دسته و صفحه ی انگشت گذاری است.
پیچ و تاب خوردن دسته و صفحه ی انگشت گذاری ممکن است در هنگام ساخت گیتار رخ دهد یا پس از آن به دلیل استفاده از مواد نامرغوب، شرایط بد محیطی یا استفاده ی نادرست. متاسفانه مشکلات ساختاری مشکلاتی جدی هستند که رفع آن ها بسیار مشکل و درحد غیرممکن است، اگر گیتاری به دلیل ساختار نامناسب صدای گز داشته باشد، متاسفانه با هیچ یک از روش های بالا نمی توان آن را رفع کرد. مشکلات ساختاری اغلب در گیتارهای نامرغوب و ارزان قیمت رخ می دهد اما گاه در میان گیتارهای گران قیمت نیز به چشم می خورد.
در انتها می توان گفت اگر از طرفداران اکشن پایین در گیتار هستید و می خواهید گیتار بسیار نرمی داشته باشید، ممکن است ناچار باشید چند گز جزئی را در جاهای خاصی تحمل کنید. البته این گزها بسیار معدود هستند که در جاهایی خاص با ضربات بسیار قوی در بعضی از قطعات به صورت زودگذر شنیده میشود. اما اگر شما به صدای گز حساس هستید بهتر است اکشن گیتار خود را کمی بالا ببرید با این حال در گیتارهای مرغوب و استاندارد می توان همزمان به اکشن پایین و نرمی بدون ایجاد صدای گز دست یافت.
۳ پاسخ
متاسفانه گیتارهای پیکاپدار نسبت به گیتارهای ساده وبدون پیکاپ درصورتی که هردو جزو گران قیمتها باشن بی شک گیتار بدون پیکاپ خوش صداتر هست وای کاش قبل از خرید این مطلب را مدنظر داشته باشیم.
سلام من گیتار aria ak30 cetn گرفتم ۲۰ خرده‌ای
تا یه ماه اول عالی بود پیکاپش هم خیلی خوب بود سیم ساوارز هم روش هست اما الان یکی دوروزه که صدای گز میده چیکار کنم و از کجا بفهمم واسه چی صدای گز میده؟؟؟
سلام
باید گیتار چک بشه می تونه دسته تاب برداشته باشه یا اینکه یکی از سیم ها مشکل پیدا کرده