اصول مراقبت و نگهداری از ساز تار
تغییرات جوی و دگرگونی فصل ها همیشه موجب ایجاد تغییرات فیزیکی در ساختمان ساز تار می شود که همین امر موجب می شود ساز صدادهی متفاوت داشته باشد و حتی در درازمدت موجب آسیب دائم به ساز شود. از همین رو نگهداری سازها در فصل های مختلف سال و شرایط آب و هوایی متغییر اصولی خاص خود را می طلبد.
تار ، ساز بسیار زیبایی است که در آموزشگاه موسیقی منظومه به صورت تخصصی آموزش داده می شود این ساز از خانواده سازهای ایرانی و از دسته سازهایی زهی می باشد. اما این ساز زیبا بسیار هم حساس است که هر چه بیشتر از نگهداری آن بدانیم بهتر می توانیم صدای خوب آنرا نگه داریم یا حتی بهتر کنیم.
توصیه های لازم جهت نگهداری مطلوب تار و سه تار :
__ از نگهداری تار خود در محیط مرطوب جدا خوداری کنید.
__ حتما بسته های رطوبت گیر سیلیکا ژل در داخل جعبه یا کاور ساز تار خود قرار دهید، دقت داشته باشید رعایت این توصیه الزامی می باشد . همچنین توجه داشته باشید تعویض سیلیکا ژل هر دو سال یک بار حتما انجام گردد، نکته ضروری دیگر احیای سیلیکا ژل موجود در بستبندی می باشد که می باید به منظور حفظ کیفیت هر سه ماه یک بار برای مدت زمانی از جعبه ساز خارح شده و مقابل آفتاب قرار داده شود.
__ از آویختن ساز به صورت نا مناسب و یا نا متعادل بر روی دیوار خودداری شود و در صورت اصرار بر این کار از دستگیره نگهدارنده مناسب دیوار کوب استفاده شود( در صورت آویختن به دیوار دقت داشته باشید نکات مرتبط با رطوبت محیط و در معرض آفتاب نبودن، در معرض وزش باد کولر یا حرارت لوازم گرمایشی نبودن و … حتما رعایت شود ).
__ در برابر تابش گرمای مستقیم _ لوازم حرارتی و تابش مستقیم نور خورشید _ نباشد .
__ فراموش نکنید امن ترین مکان برای نگهداری ساز خود جعبه ی آن می باشد .
__ استفاده از ساز مربوط و مختص نوازنده آن است . از فاش کردن رمز قفل جعبه ی ساز پرهیز کنید .
__ در فاصله بین تمرین و یا اجرا ها بهترین مکان جهت گذاشتن ساز پایه های ایمن نگهدارنده و یا جعبه ساز است.
__ تار خود را به هیچ وجه در دسترس کودکان و در اختیار افراد آماتور قرار ندهید .
__ در صورتی که به مدت طولانی ساز نخواهید زد ، جهت جلوگیری از چنگ شدن دسته کوک ساز را حتما شل کنید. ( دقت داشته باشید رعایت این نکته در سلامت ساز شما در درازمدت تاثیر حیاتی خواهد داشت )
__ مضراب ساز را بر روی کاسه تار به هیچ عنوان نچسبانید .
توصیه های لازم جهت تمیز نگهداشتن تار و سه تار :
__ برای تمیز کردن ساز از دستمال پارچه ای نرم بدون پرز و خشک استفاده کنید و در صورت اضطرار برای پاک کردن لکه ها از دستمال که رطوبت جزئی دارد استفاده کنید . دقت داشته باشید از به کار بردن پاک کننده هایی که مواد آن محتوی حلال هایی نظیر الکل ، تینر و مواد روغنی ( جهت جلا ) اکیداً خودداری کنید.
__ از آنجا که مواد مورد استفاده در ساختار ساز از مواد طبیعی و آلی تشکیل شده است، جهت جلوگیری از آفت های حشرات و موجودات ذره بینی استفاده از مقدار بسیار اندکی از نفتالین الزامی است.
__ قبل از نوازندگی دست هایتان را با آب و صابون شسته و خشک کنید . وجود چربی ، رطوبت و … انگشتان رنگ پرده ها را تغییر می دهد ، همچنین صدا دهی را مغشوش ، فرسایش و پاره شدن پرده ها و آلوده شدن روی دسته را تسریع میکند.
__ بد نخواهد بود که سیم ها هر چند ماه یک بار تعویض شود.
__ در صورت پاره شدن یکی از دو جفت سیم های زرد و سفید بهتر خواهد بود تعویض سیم به صورت جفتی باشد .
__ شماره سیم های سفید و زرد به کار رفته برای شش سیم مطابق یکی از دو دستور زیر باشد :
الف – سفید اول و دوم 20 – زرد سوم و چهارم 22 – سفید پنجم 18 – بم 38
ب – سفید اول و دوم 18 – زرد سوم و چهارم 20 – سفید پنجم 18 – بم 34
__ از دستکاری کردن محل خرک و یا عوض کردن آن _ که سهم به سزایی در صدا دهی تار دارد _ در صورت نداشتن آگاهی و تخصص لازم پرهیز کنید .
__ در تابستان ساز خود را در معرض وزش باد های خنک کولر و اسپلیت قرار ندهید .
__ در هنگام جابجایی با وسایل نقلیه و یا زمان مسافرت از چیدن هر نوع وسیله ای روی ساز و جعبه ساز اکیدا خودداری شود.
۹ پاسخ
کاسه تار نیازی به روغن کاری دارد؟
باید بگوییم که تمیز کردن مرتب ساز بسیار اهمیت دارد. در این میان هر از گاهی روغن کاری کاسه تار هم باعث خشک نشدن و در نتیجه انعطاف بهتر آن می گردد ضمن اینکه برخی لکه ها هم که در اثر نوازندگی و تماس دست ایجاد شده از بین می برد. اما توجه داشته باشید که روغن زدن زیاد هم اصلا خوب نیست چرا که هم ترک های جزئی را باز می کند و باعث جذب بیشتر کثیفی می شود.
واقعا خوب بود ،، من برم بقیه ببینم
سایت جالبی دارید واقعا لینکتونو برای چندتا از دوستام فرستادم بدردشون میخوره ،، ممنون
سلام آیا سرما هم برای ساز مشکل دارد
سلام
ساز در جای خیلی سرد یا خیلی گرم نباید باشه
سلام ببخشید من موقع تار زدن دستم عرق میکنه برا همین هم رنگ ۳ تا پرده حالت سبز شده کلا
راهی هست بتونم پاکش کنم یا تمیز شه؟؟؟
سلام
بله البته
می تونید با یه دستمال نم دار کاملا تمیزش کنید
اگه نشد می تونید اون چند پرده رو عوض کنید که کار سختی هم نیست
وقت بخیر، گیره تار من خیلی راحت میچرخه و به حالت اول بر میگرده من نمیتونم ساز رو کوک کنم چه کار کنم؟
وقت شما بخیر
گیره رو به سمت داخل فشار بدید سفت میشه