شناخت دستگاه نوا-زنگ آموزشگاه موسیقی

نوا با اینکه دستگاهی مستقل محسوب میشود نزدیکی زیادی با درجات دستگاه شور دارد.گردش و حرکت جملات در محدوده آغازین نوا بالارونده بوده نزدیکی به حرکات آواز ابوعطا دارد اما با مختصات متفاوت و تعیین کننده!
دانگ های نوا بعنوان مثال نوای سل شبیه به شور ر است:
دانگ اول آن از ر-می کرون-فا-سل
و دانگ دوم سل-لا-سی بمل-دو
عموما نت آغازین حرکت از درجه قبل از شاهد یعنی فا بوده و با فیگورهایی بالارونده بعد از گذر از نت شاهد(سل) تاکید روی درجه دوم (لا) میکند و نت ایست آن درجه سوم قبل از شاهد(می کرون) است.
نت شاهد سل و ایست می کرون در دانگ اول شباهت زیادی با ابوعطا در همین فاصله دارد اما تاکید روی لا و فیگورهای بالارونده خاص نوا آنرا از ابوعطا تفکیک میکند.

گوشه های نوا:
در همه مایه ها گوشه های مختلفی از لحاظ مختصات و ارزش ساختاری موجود است اما تنها چند گوشه تاثیرگذار فواصل مایه را مشخص میکنند که یا در محدوده صوتی مایه اصلی است یا با تغییراتی راه برای مایه گردانی باز میشود.
درآمد:تاکید روی درجه دوم و نشست روی نت شاهد
بیات راجه(راجع):آغاز از درجه چهارم و نشست روی درجه دوم
نیشابورک:با حرکت از درجه دوم قبل از شاهد به سمت چهارم بالای شاهد و نشست روی درجه سوم
نهفت:رفتن به درجه پنجم که همراه با ربع پرده کم شدن درجه ششم(می بمل) حالتی خاص به این گوشه میدهد.
فارغ از این درجات خاص گوشه هایی چون عشاق(که شباهتی به عشاق در دشتی و ابوعطا و بیات اصفهان ندارد و باید به آنها اوج گفت) بوسلیک،نیریز،حسین(حسینی) همچنان روی درجات نوا اما نزدیک به شور و ابوعطا …و گوشه هایی چون گوشت(gavesht)،عشیران،مجسلی،خجسته با تغییر درجه فضای ورود به فواصل جدید را محیا میکنند.

گوشت:
با حرکت و تاکید روی درجه چهارم و نشست روی درجه دومی که ربع پرده کم شده(لا کرون میشود) حال و هوای سه گاه را تداعی میکند.
عشیران:
با تاکید روی درجه سوم بهمراه درجه دومی که ربع پرده کم شده است امکان ورود به بیات ترک را ایجاد میکند.
حسینی:
شاهد آن درجه 5 است و با حرکت از نتهای بالاتر(درجه7) به سمت آن زمینه ورود به شور روی درجه 5 نوا را مهیا میکند